Gegevens

Gegevens van Comoren

Geschiedenis

Inwoners van de Comoren zijn voornamelijk van gemengde Bantu-Arabische afkomst, net als bijvoorbeeld de inwoners van Zanzibar. De eerste inwoners waren waarschijnlijk Melano-Polynesiërs, die rond 550-600 voor Christus arriveerden. In de loop der eeuwen bezochten Afrikaanse, Indonesische, Arabische, Perzische, Portugese en Nederlandse handelsdelegaties de Comoren. In 1843 koloniseerden Frankrijk de eilandengroep, te beginnen bij Mayotte. In 1961 staat Frankrijk interne autonomie toe. Tijdens een referendum over onafhankelijkheid in 1974, stemt 96% van de bevolking van Grande Comore, Anjouan en Mohéli voor onafhankelijkheid, maar 64% van de bevolking van Mayotte stemt tegen. Op 6 juli 1975 verklaart de Comoriaanse volksvertegenwoordiging de Comoren unilateraal onafhankelijk en op 8 juli wordt de leider van de onafhankelijkheidsbeweging, Ahmed Abdallah Abdérémane, president. Frankrijk staat dit toe, maar respecteert de wens van de bevolking van Mayotte om bij Frankrijk te blijven horen, waardoor dit nog steeds een Frans gebiedsdeel overzee is. Opeenvolgende Comoriaanse regeringen hebben hier met regelmaat tegen geprotesteerd.

De regering van President Abdallah wordt op 3 augustus 1975 door middel van een coup omvergeworpen; zijn opvolger Ali Soilihi valt hetzelfde lot ten deel op 12 mei 1978, als hij door een groep Franse en Belgische huursoldaten, onder leiding van “kolonel” Bob Denard wordt verstoten. Abdallah keert terug uit ballingschap in Frankrijk om op 22 oktober 1978 tot President verkozen te worden. Hij voert de Islam in als staatsreligie. Het bewind wordt steeds autoritairder, waarbij genoemde Bob Denard een belangrijke rol speelt. In 1989 wordt Abdallah vermoord, waarbij Denard zowel nationaal als internationaal als de schuldige wordt gezien. Frankrijk intervenieert en arresteert Denard. De daaropvolgende periode kenmerkt zich door chaos, zwak leiderschap, opnieuw een coup door Denard in 1994 en een daaropvolgende interventie door Frankrijk. In 1996 wint Mohamed Taki de Presidentsverkiezingen, maar zijn regime wordt geplaagd door de wens van de eilanden Anjouan en Mohéli om zich af te scheiden van Grande Comore. In 1999 pleegt kolonel Azali Assoumane een coupe en wordt president tot januari 2002, waarna hij zich kandidaat stelt voor de presidentsverkiezingen, die hij ook wint met 75% van de stemmen. Zijn termijn geldt voor 4 jaar.

Algemene gegevens

Oppervlakte	2.236 km2 (± 20 x kleiner dan Nederland)
Hoofdstad	Moroni
Inwonertal	779.000 (2004, schatting CIA)
Bevolkingsdichtheid	348 inwoners per km2
Godsdienst	Islamitisch (86%), Katholiek (14%)
Taal	Frans, Arabisch, Comoriaans
Nationale feestdag(en)	6 juli (onafhankelijkheidsdag)
Klimatologische gesteldheid	Tropisch

Staatkundige gegevens

Staatshoofd	Azali Assoumane
Vice president	Caabi El-Yachroutu en Rachid Ben Massoundi
Minister van Buitenlandse Zaken	Mohamed Souef El-Amine
Minister van Economische Zaken	Maoulana Charif
Staatsvorm	Federale Islamitische Republiek
Parlement	Assemblée fédérale (333 afgevaardigden, gekozen voor periode van twee jaar)

Staatsinrichting

In de Grondwet van 1992 is een meerpartijenstelsel geïntroduceerd. Tijdens de grondwetsherziening van 1996, die grotendeels door de toenmalige President Taki werd ingevuld, kreeg de President meer macht en werden de mogelijkheden ingeperkt voor nieuwe partijen of nieuwe politieke stromingen op een van de eilanden binnen de federatie, hetgeen leidde tot vele protesten en interne spanningen. De Antananarivo overeenkomst tussen de verschillende eilanden die samen de Comoren vormen, voorziet in gedeeltelijke autonomie voor Grande Comore, Anjouan en Mohéli, waarbij ieder eiland zijn eigen parlement en lokale regering zou hebben. Elke vier jaar neemt een van de eilanden het Presidentsschap op zich van de Comoriaanse Federatie. Deze regeling zou ingaan na afloop van de termijn van de huidige president (Assoumane). Onduidelijkheid bestaat of dit in 2006 zal geschieden of twee jaar later tijdens de verkiezingen voor de eilanden- en Unie parlementen.

Demografische gegevens

Natuurlijke bevolkingsgroei	3,1% (1975-2003), 2,6% (2003-2015)
Geboorten (per 1000 inwoners)	38 (2004, per 1000 inwoners, schatting CIA)
Overlijdens (per 1000 inwoners)	8,63 (2004, per 1000 inwoners, schatting CIA)
Levensverwachting	65,4 jaar (v)- 61,1 jaar (m) (2003)

Economische gegevens

BBP	US$ 375 miljoen (2004, schatting EIU)
Economische groei	1,9% (2004, schatting EIU), 2,1% (2003, schatting IMF), 2,3% (2002)
BBP per capita	US$ 538 (2003)
Inflatie	4,3% (2004, schatting), 4,4% (2003, schatting IMF), 3,3% (2002)
Beroepsbevolking per sector	Landbouw en visserij (77%), Industrie (9%), handel en diensten (13%) (1990)
Werkloosheid	45% (1997)
Uitvoer	US$ 18,4 miljoen (2004)
– belangrijke producten	Vanille, kruidnagel, ylang-ylang
– belangrijkste partners	Frankrijk, Duitsland, Verenigde Staten, Singapore
Invoer	US$ 70,4 miljoen (2004)
– belangrijke producten	Petroleumproducten, rijst, vlees
– belangrijkste partners	Frankrijk, Japan, Zuid-Afrika, Kenia
Valuta	Comoriaanse franc (Cfr)
Buitenlandse schuld	US$ 290 miljoen (2004)
Debt-service ratio	6,8% (2004)
Saldo handelsbalans	US$ 52 miljoen (tekort, 2004)
Lopende rekening betalingsbalans	US$ 10,9 miljoen (tekort, 2004)

Economische situatie

De Comoren hebben verwaarloosbare natuurlijke hulpbronnen. Er is een zeer lage economische groei, terwijl de eilandengroep zeer dichtbevolkt is. De druk op het schaars beschikbare land is dan ook zeer hoog. Landbouw en handel zijn de voornaamste bronnen van inkomsten. Vanille is het belangrijkste export product. Visserij is onderontwikkeld. Frankrijk is de belangrijkste handelspartner van de Comoren. Toerisme is een potentiële groeisector, maar vereist politieke stabiliteit. Wereldbank en IMF overwogen in 1998 steun aan de hervormingen van de overheid geven, maar met de coup van april 1999 is dat voorlopig van de baan. Ontwikkeling van een goed economisch beleid wordt belemmerd door de veelvuldige disputen tussen regeringen van de eilanden en Unie. Donoren, waaronder IMF en Wereldbank, hebben in 2004 overleg over mogelijkheden voor hervatting van de hulp, nadat de Comoren een aanvang hebben gemaakt met enige rationalisatie van begrotingsuitvoering.

Ontwikkelingsrelevante indicatoren

Groeisectoren	Landbouw
Energiesituatie	Brandhout begint schaars te worden. Gebruik van elektriciteit groeit zeer snel; centrales worden bijgebouwd, die voornamelijk op petroleum draaien en in mindere mate op waterkracht.
Human development index	0,547 (2003, 132 ^e plaats van in totaal 177)
Human poverty index	31,2% (57^e plaats van in totaal 103)
Gender-related development index	0,541 (101^e plaats van in totaal 140)
% inwoners dat leeftijd van 40 niet haalt	15,5% (2000-2005)
Alfabetisering	49,1% (v) – 63,5% (m) (2003)
% mensen met toegang tot veilig drinkwater	94% (2002)
% mensen met toegang tot essentiële medicijnen	80-94% (1999)
% kinderen tot 5 jaar met ondergewicht	25% (1995-2003)

Binnenlandse politiek

Kolonel Azali Assoumane President, Premier en Minister van DefensiePresident Taki stierf aan een hartaanval in november 1998. Na de dood van President Taki in november, anamen de onrusten toe. Interim-President Tadjidine Ben Said Massounde en premier Djoussouf proberen de crisis op te lossen, waarbij de Organisatie van Afrikaanse Eenheid bemiddelt. Tijdens een bijeenkomst tussen de verschillende partijen in Antananarivo, Madagascar wordt een principe-overeenkomst gesloten over gedeeltelijke autonomie voor de verschillende eilanden, die uiteindelijk wordt bekrachtigd in een nieuwe grondwet in 2004. Het eiland Anjouan weigerde aanvankelijk meteen te tekenen, hetgeen leidde tot grote onlusten op Grande Comore. Het leger greep in op 30 april 1999 en na een geweldsloze coup wordt Kolonel Azali Assoumane President, Premier en Minister van Defensie. Hij wordt in 2002 na verkiezingen gekozen tot president van de Unie.In 2004 vonden verkiezingen plaats voor de eilanden- en Unie parlementen. Tot veler verbazing vonden de verkiezingen tijdig plaats zonder al te veel onregelmatigheden. De partij van Assoume (Convention pour la renaissance des Comores – CRC) was de grote verliezer en won slechts 11 zetels van de 55 in de eilandparlementen en 15 van de 33 Unie zetels.

Sociale situatie

Mensenrechten

De mensenrechtensituatie op de Comoren laat te wensen over. Tijdens de frequente protesten en stakingsacties worden regelmatig mensen door veiligheidsdiensten verwond of zelfs gedood. De situatie in de gevangenissen is deplorabel. Er zijn gevallen bekend van schendingen van vrijheid van religie en van beweging. Vrouwen worden nog steeds gediscrimineerd. Er zijn geen gevallen bekend van marteling en van politieke gevangenen.

Buitenlands beleid en veiligheidsbeleid

De Comoren hebben een speciale relatie met Frankrijk, als voormalige kolonie, hoewel die niet zeer goed te noemen is. Het eiland Mohéli heeft in 1998 gevraagd of het weer bij de Franse gebiedsdelen overzee gevoegd kan worden, maar dit verzoek is afgewezen. Naar Mayotte, dat het economisch veel beter doet en dat nog wel speciaal gebied van Frankrijk is, wordt met afgunst gekeken. De Comoren vinden dat Mayotte onderdeel van de Federale Islamitische Republiek van de Comoren zou moeten zijn.

Momenteel worden de Comoren geweerd uit internationale bijeenkomsten, waaronder die van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid, die onlangs heeft besloten geen vertegenwoordigers meer toe te laten van regeringen die middels een coup aan de macht zijn gekomen. De Comoren doen pogingen om goed erelaties aan te knopen met Arabische wereld en stimuleren regionale samenwerking met andere omringende eilanden, zoals madagascar, Mauritius en Seychellen in het kader van de Indian Ocean Commission.