Jan van Maanen. De dag van de verkiezing, zondag 29 december, verliep rustig. Er zijn nergens incidenten gemeld. Over de stad Bissau hing een serene rust. Alleen auto’s met speciale toestemming mochten de weg op. Die maatregel wordt bij iedere verkiezing genomen om te voorkomen dat mensen gemakkelijk van de stad naar een dorp reizen om voor een tweede keer te stemmen.
De mogelijkheid om twee keer te gaan stemmen wordt ook bemoeilijkt door die uitstekende inkt waarin iedereen zijn rechter wijsvinger moet dopen, na het stemmen. Die inkt is écht niet af te wassen. Sommigen lopen twee weken na een verkiezing nog met die inktvinger want de inkt moet er af slijten.
Maandagmorgen 30 december: De MADEM zegt dat er fraude is gepleegd en verklaart het resultaat niet te zullen accepteren. Op maandagmiddag roept de MADEM Sissoko uit tot winnaar van de verkiezingen. Mensen gaan met pannendeksels de straat op om dit met veel lawaai te vieren. De PAIGC roept zijn aanhangers op om kalm te blijven. Beide partijen hebben een kopie van alle aktes van ieder stembureau en na noestig optelwerk (er waren iets van 2.500 stembureaus) weet de PAIGC dat de overwinning voor Domingos Simões Pereira een feit is. Hij won met 53% van de stemmen.
Dinsdag 31 december: Wie in de drukte van de voorbereiding van het oudjaarsavondfeest nog tijd had om naar het internet te gaan vindt daar een opvallend audio bericht: iemand verklaart dat er fraude is geweest en die persoon omschrijft ook precies hoe en door wie. De beschuldigende vinger gaat richting MADEM aanhang. De aktes die bij iedere telling van een stembus zijn opgemaakt zouden ergens onderweg tussen het verkiezingsbureau en de nationale centrale van de Nationale Verkiezingscommissie (CNE) zijn verwisseld met daarop uiteraard andere aantallen dan op de originele aktes. De namaak zou bijna perfect zijn, maar de handtekeningen van de president van het verkiezingsbureau en de getuigen, kloppen niet want die zijn vervalst.
Woensdag 1 januari: Het is een koele dag en in een bijna koude zaal van het CEIBA hotel maakt de voorzitter van de CNE de uitslag bekend:
Umaro Sissoko Embalo: 293.359 stemmen (53,5%)
Domingos Simões Pereira: 254.468 stemmen (46,5%)
Hij verklaart dat dit een voorlopige uitslag is waarop beroep mogelijk is en hij veegt zenuwachtig het zweet van zijn voorhoofd. ‘Waarom heeft alleen de president van de CNE het zo warm in die koele zaal’, vroeg iemand zich af op Facebook (waar het bekendmaken van de uitslag live te volgen was). Er volgde eerst een ijzige stilte en toen kreten van ongeloof. De aanwezige journalisten komen met vragen. De Portugese ambassadeur die door de nationale TV wordt geïnterviewd is niet in een juichstemming en concludeert dat dit nu democratie is en haast zich weg.
Op straat verschijnen de eerste jongelui met pannen en deksels en de bekende rood/witte doeken, die Sissoko de hele campagne droeg en de overwinning wordt uitbundig gevierd. De Domingos aanhangers blijven stil en zitten vol ongeloof.
Meteen na de bekendmaking roept de PAIGC hun leden bijeen in de ‘Amilcar Cabral Zaal’ van het partijgebouw. Domingos verklaart de teleurstelling over de uitslag te begrijpen maar hij roept iedereen op om kalm te blijven. ‘Dit is een gestolen overwinning’ zegt hij en laat weten dat de partij in beroep gaat tegen de uitslag. ‘Er is op grote schaal gefraudeerd en dat kunnen we nu al aantonen. Hoe kan het dat er in twee districten meer mensen hebben gestemd dan dat er ingeschreven waren ?’ De partij heeft de informatica op orde en zal de uitslag juridisch aanvechten tot aan het hoogst mogelijke niveau.
Op dit moment (2 januari 2020) is bij de PAIGC een team juristen aan het werk en worden de cijfers vergeleken. Wie zelf de individuele uitslagen op de dag van de verkiezing vergelijkt (veel werd gepubliceerd op Facebook) met de regionale uitslagen van de CNE ziet meteen dat er iets niet klopt. De uitslagen van de diaspora bv. In Parijs, Cardiff, Rotterdam, Brussel en zelfs Lissabon haalde Domingos bijna 90% van de stemmen. Nu verklaart de CNE dat Sissoko in de diaspora 39% heeft gehaald.
Guinee-Bissau is een land dat geheel doordrenkt is van corruptie. Het grote drugsgeld zit overal. De cocaïne maffia heeft het land nodig voor zijn doorvoeractiviteiten en geniet, naar verluid, bescherming van politici en het leger. Wat de officiële einduitslag betreft, is nog niets zeker.
Wordt vervolgd.