Aart van der Heide. Vorige week zaterdag heb ik een prachtige trouwdienst bijgewoond in de kathedraal van Bamako. De kerk zat helemaal vol met Malinezen (moslims en christenen) en een enkele blanke. Ik genoot van de mooie gezangen.
De kathedraal werd bewaakt door een aantal politiemannen. Dat voelde goed aan. Antoine ging trouwen. Ik ken hem uit Lyon. Zijn nieuwe vrouw had een prachtige bruidsjurk aan met een enorme sleep. Zijn kinderen waren ook uit Lyon gekomen. Daarna zijn wij naar de feestzaal gegaan. Binnen no time zat die helemaal vol. We kregen water, frisdrank of bier. Dit was het oude vertrouwde Mali. Ik zat naast Mohammed die met zijn Franse vrouw en hun mooie kinderen ook waren gekomen. Na de maaltijd kreeg ik een ‘good feeling’ over me. Het bruidspaar was al binnen gekomen met de muziek van Mendelssohn’s bruiloftsmars. De mannen in prachtige witte boubous en de vrouwen blinkend met prachtige sieraden en mooie kleding. Een band speelde mooie Malinese muziek.
Bamako
Bamako is een geweldig grote stad geworden met meer dan 4 miljoen inwoners volgens diverse schattingen. Het verkeer is chaotisch druk. Iedereen wil een auto hebben. De lucht is dan ook zwaar bevuild. Daarnaast rijden er duizenden scooters die bijna allemaal uit China komen. Die kosten iets meer dan 500 Euro. De benzine is goedkoop voor Nederlandse begrippen. Wij betalen meer dan 2.50 Euro per liter en in Bamako iets meer dan 1 Euro per liter. De luchtvervuiling is enorm. Vele benzinedampen en rokende oude auto’s en daarnaast de duizenden motors. Ik hoorde van een van de directeuren van het Laboratoire National de Santé ook dat het aantal mensen met hartkwalen en kanker enorm is toegenomen. Het moderne leven en de zware luchtvervuiling. Bamako is de snelst groeiende stad of beter gezegd metropool van de Afrika.
Politieke toestand
Iedereen die ik spreek is pessimistisch. De invoering van de neoliberale meerpartijendemocratie heeft geleid tot een grote wanorde. Twee-derde van het land is getroffen door grote groepen bandieten die zich jihadisten noemen. Het centrale gezag is daar geheel afwezig. In Dogon-land worden hele dorpen uitgemoord. De tegenstelling Dogon (sedentair) en Peuhl (transhumance) wordt door velen toegeschreven aan het centrale gezag die hun de wapens en het geld leveren. Puur politieke spelletjes – partijpolitiek en etniciteit – die honderden onschuldige mensen het leven heeft gekost. Deze groepen hebben altijd vredig samengeleefd. Conflicten werden via de dialoog geregeld. De algemene indruk is dat zowel binnenlandse als buitenlandse donoren geld en wapens leveren om hier politieke chaos te scheppen. De geruchtenmachine draait volop. Daarbij worden er allerlei complottheorieën bedacht en verkondigd.
Een betrouwbare vriend van me die uit die streek komt zit namens de nieuwe centrale regering in een bemiddelingscommissie. Hij informeert mij over wat zijn indrukken zijn. Ik begrijp dat de centrale machthebbers etniciteit gebruiken als politiek machtsinstrument simpelweg vanwege stemmenwinst. Ik vraag hem of dat een gevolg is van de introductie van de meerpartijendemocratie. Hij antwoordt niet met woorden maar zijn gezichtsuitdrukkingen spreken boekdelen.
In Mali is het uitpraten van deze zaken – concertation – het enige middel gebleken dat vijandigheden van deze soort kan oplossen. Het is een cultureel erfgoed dat door moderne politieke mechanismen en vooral door wapens teniet wordt gedaan. Het is een soort ‘polderen’.
IBK de gekozen president
De president IBK is werkelijk op het dieptepunt van zijn populariteit. Iedereen probeert te overleven. MINUSMA heeft 12.000 buitenlandse militairen in Gao, Kidal en Tombouctou gelegerd maar die kunnen niets uitvoeren vanwege hun beperkte mandaat. Wel is bekend dat MINUSMA voor veel toeleveringsbedrijven – eten, drinken, wapens en andere materialen, banen enz. – een melkkoe is. Donoren geven veel geld. Veel landen krijgen op deze manier hun deviezen. Grote bedrijven uit Mali en andere landen zijn grote leveranciers. Iedereen verdient dus aan deze militaire onrust.
Frankrijk – hier la France genoemd – krijgt natuurlijk overal de schuld van. De Franse ambassade is een fort geworden waar je heel moeilijk binnenkomt. Fransen worden niet gemind maar iedereen wil naar Frankrijk of west Europa. Ik krijg veel verzoeken voor uitnodigingen maar begin daar niet aan.
Op dit moment praat iedereen over de invoering van de ECO die de centrale munteenheid gaat vervangen. De president van Ivoorkust ook president van de UEMOA Allasane Ouatara heeft in een toespraak gezegd dat de ECO gekoppeld zal blijven aan de Euro. De grote vraag hier is of Parijs deze verder zal gaan controleren zoals werd gedaan met de F CFA.
Mijn conclusie is dan ook dat het hele experiment uit 1991 om de meerpartijendemocratie in te voeren een grote mislukking is geworden.
Wordt vervolgd…