Aart van der Heide. Afgelopen zondag werd in Mali het einde van de Ramadan gevierd. Het feest heet Tabaski of Fête du Mouton. Gedurende de Ramadan wordt er overdag gevast. Het is een religieus gebeuren waarin iedereen de tijd neemt na te denken over zijn leven. Men vraagt aan bekenden, vrienden en familieleden gemaakte fouten te vergeven.
Vervolg van Terug in Mali (2)
Het vasten dient ook om het lichaam te zuiveren. Op zich een heel goede periode met prima doelstellingen. Op de dag van het offerfeest zoekt iedereen elkaar op. Het is een feestelijke dag. Christenen gaan bij Moslims op bezoek zoals Moslims tijdens kerst bij Christenen gaan eten. Een periode van vergeving en zuivering. Ik heb vele uitnodigingen uit Mali gekregen het feest te vieren. Overal werd mij een stuk schapenvlees aangeboden. Het begrip vegetariër is in Mali weinig bekend. Veel mensen zijn dat al vanwege de armoede. Hopelijk wordt de geest van de Tabaski ook gehanteerd om tot vrede te komen. De bevolking snakt ernaar.
Bamako
Bamako is een stad van al meer dan 4 miljoen inwoners. Het is een enorme stad geworden. Heel uitgestrekt met nauwelijks hoogbouw. Het oude centrum is nog geheel intact. Je kunt er beter niet met een auto doorheen rijden want alle wegen zijn overvol. Vaak werken stoplichten niet en het is overvol met voetgangers waarvan velen iets te koop aanbieden. Als je geen haast hebt doet deze drukte gezellig aan maar als je haast hebt dan weet je dat je geen enkele afspraak kunt nakomen. Hoeveel mensen er precies wonen weet niemand. Hiervoor moet je gecontroleerde tellingen houden en verder een goede burgeradministratie organiseren.
Biologische landbouw
Ik ben 2 weken in Bamako en 1 week in Segou geweest. In Bamako probeerde ik in kaart te brengen hoe biologische landbouw gestimuleerd kan worden. Het is bekend dat boeren in Mali altijd al biologisch geproduceerd hebben. Er werd geen kunstmest en geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Ik weet uit eigen ervaring dat de commerciële landbouw een geweldige boost heeft gekregen m.n. de rijstteelt in het Office du Niger maar ook de katoenproductie in het gebied van de CMDT (Compagnie Malienne de Développement des Textiles). Uit eigen ervaring weet ik ook dat grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen vooral uit Europa ongecontroleerd worden ingevoerd. Deze middelen worden verkocht terwijl de staatscontrole weinig middelen heeft om de voedselveiligheid te controleren. Ik at bijvoorbeeld een op straat gekochte mango op waarna mijn bovenlip geheel opgezwollen raakte. Dit gebeurde ook bij het eten van de volgende mango. Waarschijnlijk waren deze mango’s behandeld met chemische middelen. Ook in het Office du Niger – waar de Nederlandse ontwikkelingshulp veel heeft geïnvesteerd via o.a. het ARPON – zijn vele gevallen bekend van o.a. vissterfte en ook ziekten bij boeren die te maken hebben met het gebruik van o.a. bestrijdingsmiddelen. De Nederlandse ambassade heb ik officieel gevraagd welke middelen uit Nederland geleverd worden maar ik kreeg het antwoord dat ze dat niet wisten. Vreemd vind ik dat want zij voeren het beleid uit van het ministerie voor OS en Internationale Handel.
De bedoeling is om de consumenten op de hoogte te brengen van het gebruik van deze chemische middelen. Ook om de regering een strategie te helpen ontwikkelen het controleapparaat te verbeteren. Voedselveiligheid zal steeds vaker een politieke zaak worden waaraan donoren ook aandacht moeten besteden. We krijgen financiële hulp van een aantal biologische boeren uit Nederland.
Vrede!
Iedereen in Mali smacht naar vrede. Het is bekend dat twee-derde van het land onveilig is door groepen bandieten die zich vaak Jihadisten noemen. Vele buitenlandse mogendheden waaronder de Nederlandse regering proberen nog steeds hun bemiddeling aan te bieden maar ze vergeten dat ze zelf onderdeel van het probleem zijn. Zo geeft de Nederlandse overheid ongeveer 4 miljoen Euro aan het ‘next economy’ programma. Het blijkt dat het meeste geld naar SOS-kinderdorpen gaat. Het betreft geld om de werkgelegenheid te stimuleren. Ik heb deze banen al Koenders-banen genoemd. Geld dat uit Europa komt om de emigratie naar Europa te verminderen. Wat betreft de vrede, hoorde ik van vooral Malinezen dat de dialoog de enige vorm zal zijn om tot vrede te komen. Dit hoorde ik ook al in privégesprekken met een aantal presidentskandidaten. Ook hoor ik steeds vaker het feit dat sinds de invoering van de meerpartijendemocratie – overigens alleen geliefd bij de vele westerse instellingen – het Malinese leger heeft verzwakt terwijl de verdediging van een groot grondgebied dat Mali heeft, een sterk en goed georganiseerd leger nodig heeft. De MINUSMA heeft geen enkele meerwaarde geproduceerd behalve dan dat veel Malinezen daar een goede baan met goede salarissen hebben gevonden. Echter niemand die daar werkt gelooft in de zin van de MINUSMA.
Segou
Ik ben een week in Segou geweest. Een heerlijke stad waar je weinig van de politieke en militaire moeilijkheden merkt. In Segou bedacht ik de woorden dat in Segou je ziel tot rust kan komen zonder dat je hoeft te sterven. Er zijn weinig Europeanen in Segou vanwege veiligheidsredenen. Zelf heb ik altijd het gevoel dat wij Europeanen beschermd worden door de lokale bevolking door heel alert te zijn op potentiële kapers. In Segou heb ik een aantal gastcolleges gegeven op de lokale universiteit. Mijn bedoeling is de onderzoeksresultaten van de vele baselines gehouden in het gehele land aan de nieuwe generatie over te dragen. Deze studies werden uitgevoerd in noord, midden en zuid Mali. Het geld hiervoor kwam uit Nederland van Stichting Oecumenische Hulp. Het is de bedoeling om een aantal teams op te leiden die zelfstandig tegen betaling deze baselines kunnen uitvoeren. Dit alles binnen het kader van de benadering ‘voedselzekerheid op huishoud niveau’.
Hoe verder met Mali?
Ik heb altijd gezegd dat Mali overgelaten moet worden aan de Malinezen. Ook dat in 2019 geen Europese militaire troepen meer actief moeten zijn in Afrika. We weten dat de MINUSMA en ook de G5 een mislukking zijn geworden. Iedere inwoner van Mali probeert nu te overleven. Wij Europeanen zullen echt een stapje terug moeten doen. Velen hebben dat al gedaan behalve de donoren.
Het zal lang gaan duren voordat Mali weer enige vorm van stabiliteit zal vertonen. De NDI-vertegenwoordiger (de USA NIMD) gaf me een indrukwekkend citaat: De neo-liberale ideologie heeft alle andere ideologieën overwonnen behalve de Islam. Deze strijd zie je nu gebeuren in Mali.