Reisimpressies 1
Zimbabwe, tussen verval en hoop
Datum van aankomst: 11 juli 2003 | Datum van Vertrek: 26 aug. 2003 | Totaal gereden km: 39.200 km |
2 de keer: 1 januari 2004 | Vertrek: 8 januari 2004 | |
Route: Bulawayo, Gweru, Harare, Mutare, Vumba, Hot Springs, —— |
Zimbabwe, tussen verval en hoop | 12 – augustus- 2003 |
In het programma ‘Twee Vandaag’ van de Nederlandse televisie werd een reportage uitgezonden over Zimbabwe. De oorspronkelijk uit Nederland afkomstige bloemenfarmer Erik de Jong vertelde hoe hij van zijn land is verdreven vanwege de dreigende situatie veroorzaakt door de politiek van landhervorming van de regering Mugabe die hiermee de eigen positie tracht te versterken. In 1999 waren er nog 100.000 blanken en nu in 2003 heeft meer dan de helft het land verlaten. Nog slechts 500 boeren houden stand tegen de aanvallen van de zogenaamde ‘oorlogsveteranen’ die worden ingezet om met veel agressie de boeren te verdrijven. Velen van hen woonden hier al generaties lang Diezelfde boeren waar een deel van de bloeiende economie destijds op draaide. Gezeten op de bank in het huis van onze vrienden Wilma en Michel in de omgeving van Harare keken wij naar de beelden die zich afspelen in de directe omgeving van hier. Het zijn schrijnende beelden die de waarheid vertellen en die bevestigd worden door de vele mensen die wij in Zimbabwe spreken.
Slechts enkele jaren geleden was Zimbabwe het succesverhaal van Afrika met een sterke economie die bijna gelijk stond met die van Zuid Afrika. Nu is de geldontwaarding 360 % en kan oplopen tot 500 % in het jaar 2003. De banken hebben ook geen geld meer en keren slechts 2000 Zim dollar uit terwijl een brood al 1000 Zim $ kost. Buitenlands valuta om nieuw geld te drukken, is er niet. Er heerst honger in Zimbabwe. Een paar jaar geleden exporteerde het land massaal voedsel terwijl nu het afhankelijk is van voedselgiften van World Food Program van de Verenigde Naties die niet happig zijn om het huidige regime te steunen. De werkeloosheid is gestegen tot boven de 70 %. Er is niet of nauwelijks brandstof te verkrijgen. Maar Zimbabwe is meer dan kommer en kwel waar de boeren niet meer boeren, de pompen niet meer leveren en de banken geen geld meer hebben. Zimbabwe is ook een land met een prachtige natuur, vriendelijke mensen die je onderweg toezwaaien, oude en nieuwe kunstuitingen zoals de overblijfselen van ‘Great Zimbabwe’ en het beeldhoudersdorp Tengenenge.
Het land herbergt de breedste waterval van de wereld – de Victoria Falls, heeft een uitgebreid wildlifebestand maar ook moderne steden als Harare en Bulawayo. Wij zijn nu een maand hier en hebben het goed naar ons zin. Uit de vele openhartige gesprekken die wij hadden met diverse mensen wordt ons duidelijk dat de situatie niet een simpele tegenstelling is tussen zwart en blank, rijk en arm of de Shonameerderheid en de Matabeleminderheid. Zoals in meerdere Afrikaanse landen is ook hier een potentaat aan de macht die met alle middelen zijn positie wil behouden. Het gevolg hiervan is een ‘braindrain’ van goedopgeleiden mensen en het verkwanselen van goedlopende boerderijen en bedrijven aan politieke vriendjes in het binnen- en buitenland. Het delen in de problemen van geld en brandstof ervaren wij als participeren aan een proces van verval en hoop zoals zo vaak in Afrika. Zoals Erik de Jong op de televisie zei: ‘Africa is a mistery’. Steeds duidelijker wordt ons duidelijk dat Zimbabwe een land is om van te houden en dat je niet makkelijk opgeeft. Uit volgende reisimpressies zal duidelijk worden waarom wij tot bovenstaande uitspraak komen.