Gegevens Tanzania
Achtergrond en geschiedenis
Bron: o.a. Ministerie van Buitenlandse zaken | Het kustgebied van Tanzania werd al omstreeks de 8e eeuw aangedaan door Arabische handelslieden. Rond de 12e eeuw hadden zich vele Arabieren en handelaren uit landen als Perzië (nu Iran) en India gevestigd over de gehele Oost-Afrikaanse kust, waar zij bloeiende steden en handelsposten stichtten. De Portugezen arriveerden aan het eind van de 15e eeuw en hoewel zij ook in het kustgebied van Tanzania invloed kregen, werden zij daar begin 18e eeuw verdreven door de Arabieren van Oman. De sultan van Oman, Seyyid Said, verhuisde in 1840 zijn hoofdstad naar Zanzibar. Naast de aanwezigheid van een Arabische elite, groeide ook de gemeenschap van Indiase handelslieden op Zanzibar. Uit handelsoverwegingen stimuleerde Said deze groep om zich op het eiland te vestigen.
Over de binnenlanden van Tanzania is veel minder bekend dan over het kustgebied. Vanaf halverwege de 19e eeuw begonnen Europese missionarissen en ontdekkingsreizigers het gebied te verkennen. Eind 19e eeuw ving de Duitse kolonisatieperiode aan met de oprichting van de German East Africa Company. Tegen de Europese overheersing is altijd verzet geweest van de lokale bevolking en tussen 1905-1907 resulteerde dit in de zogenaamde Maji Maji opstand, waarbij zeker 120.000 Afrikanen het leven lieten. Na de Eerste Wereldoorlog eindigde de Duitse bezetting en werd het land een mandaat van Groot-Brittannië, dat overigens weinig interesse had in het gebied wegens de beperkte aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen. Al in 1929 werd de Tanganyika African Association (TAA) opgericht, maar pas halverwege de jaren vijftig werd deze organisatie omgevormd tot een serieuze politieke beweging; de Tanganyika African National Union (TANU). Bij de eerste landelijke verkiezingen in 1958 en 1959 won de TANU overtuigend, en bij de onafhankelijkheid in 1961 vormde de leider van de TANU, Julius Kambarage Nyerere, de nieuwe regering van Tanganyika. In 1964 werd de republiek Tanzania opgericht, waarin Tanganyika en de eilanden Zanzibar en Pemba verenigd werden. Het beleid van de TANU was gebaseerd op het Chinese communistische model waarbij zogenaamde ujamaa dorpen werden opgericht voor collectieve landbouwactiviteiten. Voor de Tanzanianen betekende dit veelal gedwongen verhuizingen en er kwam dan ook weinig steun voor het beleid. Toch droeg Nyerere’s ujamaa politiek er toe bij dat de levensstandaard over het algemeen verbeterde, in ieder geval tot eind jaren zeventig. De TANU ging in 1977 samen met de Zanzibari partij, de Afro-Shirazi Party (ASP), in de Chama Cha Mapinduzi (CCM). Nyerere zou president blijven tot 1985 en bleef daarna voorzitter van de CCM. Zijn opvolger als president, Ali Hassan Mwinyi, moest onder internationale druk koers zetten naar een meerpartijenstelsel en had daarnaast met tegenvallende economische resultaten te kampen. In 1992 werd een grondwetswijziging aangenomen die het bestaan van oppositiepartijen toestond. Bij de verkiezingen in 1992, hadden deze nieuwe partijen nog weinig in te brengen, gezien de privileges die CCM bij radio en pers genoot, maar een eerste stap was gezet. Bij de verkiezingen van 1995 behield de CCM de macht en werd Benjamin Mkapa de nieuwe president. President Jakaya Mirisho Kikwete won de verkiezingen in december 2005 |
Geografie
Oppervlakte: | 883.749 km² 26 x Nederland |
Landsgrenzen:
|
Burundi 451 km, Kenia 769 km, Malawi 475 km, Mozambique 756 km, Rwanda 217 km, Oeganda 396 km, Zambia 338 km; kustlijn: 1.424 km |
Klimaat: | Tropisch aan de kust, landinwaarts meer gematigd |
Hoogste punt: | Kilimanjaro 5.895 m |
Natuurlijke hulpbronnen: | Waterkracht, tin, fosfaat, ijzererts, kolen, diamant, edelstenen, goud, gas, nikkel. |
Geïrrigeerd land: | 1.500² km in 1993 |
Milieuproblemen: | Overstomingen op het centraal plateau gedurende het regenseizoen; droogtes |
De bevolking
Bevolkingsaantal: | 36,232,074 – Dit getal kan ernstig worden beïnvloed ten gevolgen van de ziekte aids. |
Bevolkingsdichtheid: | 39 inwoners per km² |
Leeftijdsopbouw: | 0-14 jaar:44.76% – 15-64 jaar: 52.35% – 65 jaar en ouder: 2.89 % in 2001 |
Bevolkingsgroei: | 2,61 % |
Kindersterfte: | 79.41 doden op 1000 levend geborenen gegevens van 2001
In vergelijk met NL: 4,37 |
Kinderen tot 5 jaar met ondergewicht: | 27% |
Drinkwater: | Mensen hebben voor 89% in steden en 47% platteland toegang tot veilig drinkwater in 2000 |
Levensverwachting: | totaal van de bevolking: 51.98 jaar gegevens van 2001
In vergelijk met NL = 78,43 jaar |
Vruchtbaarheidcijfer: | gemiddeld 5.42 kinderen per vrouw in 2001 |
Verspreiding van AIDS bij volwassenen: | 8.09% – gegevens van 2000; aantal mensen met AIDS 1.3 miljoen;
aantal AIDS doden: 140.000 gegevens van 1999 |
Etnische groepen: | Op het vaste land zijn meer dan 130 Afrikaanse stammen waarvan 95 % Bantu’s zijn; ongeveer 1 % uit Aziaten, Europeanen en Arabieren. Op Zanzibar vindt men Arabieren, oorspronkelijke Afrikanen en een mix tussen Afrikanen en Arabieren. |
Religies: | Op het vaste land Christenen 45%, moslims 35%, inheemse godsdiensten 20%; Op Zanzibar is meer dan 99% Moslim |
Talen: | Kiswahili, Engels, Sukuma, Haya, Nyakyusa, Nyamwezi, Chaga |
Alfabetisme: | definitie: Lezen en schrijven boven de leeftijd van 15 jaar totaal van de bevolking: 67.8%% – mannen: 79.4 % – vrouwen: 56.8% in 1995 |
De overheid
Naam van het land: | De Verenigde Republiek Tanzania; korte vorm Tanzania |
Type overheid: | Republiek |
Hoofdstad: | Dar es Salaam (op papier is Dodoma al sinds 1973 de hoofdstad, maar de regering zetelt nog steeds grotendeels in Dar es Salaam, dat ook de belangrijkste stad is) |
Administratieve indeling: | 25 regios; Arusha, Dar es Salaam, Dodoma, Iringa, Kagera, Kigoma, Kilimanjaro, Lindi, Mara, Mbeya, Morogoro, Mtwara, Mwanza, Pemba North, Pemba South, Pwani, Rukwa, Ruvuma, Shinyanga, Singida, Tabora, Tanga, Zanzibar Central/South, Zanzibar North, Zanzibar Urban/West |
Onafhankelijk sinds: | 26 april 1964; Tanganyika werd op 9 december 1961 onafhankelijk van door Engeland geadministreerd UN trusteeship); Zanzibar wer onafhankelijk op 19 december 1963 van Engeland, Tanganyika en Zanzibar werden verenigd op 26 april 1964 onder de naam United Republic of Tanzania |
Nationale feestdag: | Maulid (geboortedag van de profeet Mohamed), Eid El Hajj, Eid El Fitr (afsluiting Ramadan), 13 januari (Zanzibar Revolutie Dag), 26 april (Union Day), 7 juli (SabaSaba, dag van de boeren), 9 december (onafhankelijkheidsdag) |
Grondwet: | Vastgesteld op 25 april 1977; belangrijke herzieningen october 1984 |
Rechtelijk systeem: | Gebaseerd op het Engels rechtssysteem |
Stemrecht: | Vanaf 18 jaar |
Uitvoerende macht: | President Jakaya Mirisho Kikwete sinds december 2005
De Verenigde Republiek Tanzania werd opgericht in 1964, en verenigt het voormalige Tanganyika en de eilanden Zanzibar en Pemba. Zanzibar en het vasteland hebben elk een eigen grondwet. Zanzibar heeft bovendien zijn eigen president. De (Unie)president wordt gekozen voor een periode van 5 jaar, en blijft aan voor maximaal twee termijnen. De president is staatshoofd, regeringshoofd en opperbevelhebber van het leger. |
Wetgevende macht: | Wetgevende macht berust bij de Nationale Vergadering, bestaande uit 295 leden waarvan 232 direct gekozen. Amendementen hebben minimaal tweederde meerderheid van het parlement nodig. Er vindt al geruime tijd een proces van decentralisatie plaats, waarbij districten meer bevoegdheden krijgen. |
Sociale situatie: | Vanaf de jaren zestig besteedde de Tanzaniaanse overheid relatief veel aandacht aan het onderwijssysteem. Dorpen en districten werden aangemoedigd hun eigen scholen te bouwen, met hulp van de overheid, en het lager onderwijs werd gratis en verplicht gemaakt. Tot 1980 nam het aantal schoolgaande kinderen enorm toe. Sinds 1980 is echter vooral het aantal leerlingen dat middelbaar onderwijs volgt drastisch gedaald tot 6%. Het percentage leerlingen dat lager onderwijs volgt, bleef ongeveer gelijk op 70%.
Wat betreft de gezondheidszorg is de gang van zaken vergelijkbaar geweest, met vooral in de eerste jaren na de onafhankelijkheid een groeiperiode. De levensverwachting ligt met ongeveer 50 jaar langer dan de meeste Afrikaanse landen. In termen van BBP per capita behoort Tanzania tot de 20 armste landen ter wereld. Van de totale bevolking heeft 42% toegang tot de gezondheidszorg, vergeleken met 77% in Kenia en 47% in Oeganda. Het academisch ziekenhuis bij Dar es Salaam, het Muhimbili Medical Cente, is ernstig in verval. |
Mensenrechten: | In de regio heeft Tanzania een relatief goede naam op mensenrechten gebied. Desondanks is de situatie in het land bepaald niet perfect. Het verschil tussen Tanzania en buurlanden ligt meer in de omvang van het probleem, dan in werkelijk verschil van houding t.o.v. mensenrechten.
Vrouwen, kinderen en gehandicapten blijven extreem kwetsbare groepen. Geweld tegen vrouwen is wijdverspreid probleem (seksueel geweld, erfrechten, heksenverbrandingen, vrouwen besnijdenis) en tegen daders wordt juridisch weinig ondernomen. Het politiek onder druk zetten van mensen en oppositie partijen is schering en inslag, vooral ten tijde van verkiezingen. De situatie op Zanzibar is duidelijk slechter op dit gebied, zoals ook bleek uit de dramatische gebeurtenissen op 27 januari 2001. Het veelvuldig arresteren en vasthouden zonder duidelijke of met gefabriceerde aanklachten van oppositie leiders is een ander voorbeeld. |
Economie
Economie: | De Tanzaniaanse economie is voor een zeer groot deel afhankelijk van de landbouw waarin ongeveer 80% van de beroepsbevolking werkzaam is. De landbouwsector maakte in 2000 45% van het BBP uit. Dit maakt de economie kwetsbaar voor externe factoren zoals in 1997 El Niño, die een negatieve invloed had op de landbouwproductie. Vanwege deze kwetsbaarheid tracht de overheid diversificatie van de economie te bevorderen.
Al sinds 1986 is een liberalisering van de economie in gang gezet waarbij investeringen uit het buitenland worden aangemoedigd, prijscontroles grotendeels worden opgeheven, begrotingstekorten worden teruggedrongen, de private sector wordt gestimuleerd en de financiële sector geherstructureerd. De ontwikkelingen verlopen echter zeer traag. In april 2000 werd een tweede 3-jaar durend programma gestart in samenwerking met het IMF. Dit programma, de Poverty Reduction Growth Facility (PRGF), heeft verscheidene “benchmarks”, waaronder de vergaande privatisering van enkele honderden staatsbedrijven. Verder werd een gedegen armoedebestrijdingsprogramma opgezet door de Tanzaniaanse overheid, in samenwerking met maatschappelijk middenveld en donoren. Wegens het voeren van een goed beleid, kwam Tanzania eind 2001 in aanmerking voor substantiële schuldverlichting onder het HIPC (Highly Indebted Poor Countries)-intitiatief. De industriële sector bedraagt slechts 15% van het BBP en dit is een kleiner aandeel dan in de meeste Afrikaanse landen. De economie van Zanzibar is voornamelijk gebaseerd op de productie van kruidnagel maar de export lijdt onder de daling van de kruidnagelmarkt. Een belangrijke groeisector voor zowel Zanzibar als het vasteland is het toerisme. |
Bruto Nationaal Product: | US $57,690 miljoen geschat in 2009 – nr 85 op de wereldranglijst in 2009 |
Groei BNP: | 6% in 2009, 7,1 % in 2007, in 2008 7,4 % |
BNP per hoofd van de bevolking: | US$ 1400 in 2009 |
Bevolking onder de armoedegrens: | 36% in 2002 |
Inflatie van de consumptieartikelen: | 5,1% in 2001, 5,9% in 2000, 7,9% in 1999 |
Arbeidskrachten per sector: | Landbouw 80%, industrie en handel 20% in 2000 |
Budget: | Inkomsten: $ 1.21 miljard Uitgave: $1.36 miljard, inclusief kapitaal uitgaven in 1999 |
Industrie: | Hoofdzakelijk landbouwproducten en de verwerking ervan, zoals (suiker, bier, sigaretten, sisal touw), diamanten en goud delving, olie raffinage, schoenen, cement, textiel, houtproducten, zout. |
Groei industriële productie: | 8.4% in 1999 |
Elektriciteitsproductie: | 2.248 miljard kWh in 1999 |
Bron van de elektriciteitsproductie: | fossiele brandstof: 22.24%; waterkracht: 77.76% |
Elektriciteitsconsumptie: | 2.134 miljard kWh in 1999 |
Landbouw producten: | Koffie, sisal, thee, katoen, pyrethrum (insecticide gemaakt van chrysanthemums), cashew noten, tabak, mais, meel, cassava (tapioca), bananen, fruit, groenten; koeien, schapen, geiten. |
Export: | US $ 827 miljoen in 2001 |
Export producten: | Goud, cashewnoten, koffie, industrieproducten, katoen |
Export – partners: | Verenigd Koninkrijk, India, Duitsland, Nederland |
Import: | US $ 1547 miljoen in 2001 |
Importgoederen: | Machines en transportmaterieel, consumentengoederen, industriële producten, petroleum. |
Import – partners: | Zuid-Afrika, Japan, Verenigd Koninkrijk, Australië |
Buitenlandse schuld: | US$ 7,1 miljard in 2001 |
Economische hulp: | US $ 963 miljoen in 1997 |
Geld:
|
Tanzaniaanse shilling (TZS);
1 € = 1.985,48 TZS; 100 TZS = 0,05037 Euro per 09/2010 |
Diversen
Internet landen code: | .tz |
Internet Providers: | 6 in 2000 |
Internet gebruikers: | 25.000 in 2000 |
Spoorwegen: | 3.569 km |
Wegen: | totaal: 88.200 km; geasfalteerd: 3.704 km; niet geasfalteerd: 84,496 km |
Waterwegen: | De meren Lake Tanganyika, Lake Victoria en Lake Nyasa worden gebruikt als handelswegen met de naburige landen aan die meren. |
Havens: | Bukoba, Dar es Salaam, Kigoma, Kilwa Masoko, Lindi, Mtwara, Mwanza, Pangani, Tanga, Wete, Zanzibar |